Mijający rok zapewnił podatnikom podatku od nieruchomości wiele emocji z powodu wydarzeń, z których część z pewnością mogła wywołać uśmiech zadowolenia — za to inne zapewne wywołały szereg wątpliwości u służb księgowych. Dlatego warto podsumować sobie w skrócie trzy najważniejsze — zdaniem Inventage – wydarzenia w obszarze podatku od nieruchomości z roku 2021.

1. Wyrok Trybunału konstytucyjnego dotyczący nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 24 lutego 2021 r. sygn. akt SK 39/19 uznał za niezgodne z Konstytucją RP opodatkowanie wyższą stawką podatku od nieruchomości gruntów lub budynków niewykorzystywanych i niemogących być potencjalnie wykorzystywanymi do prowadzenia działalności gospodarczej – wyłącznie ze względu na posiadanie ich przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą.

Opodatkowanie budynków i gruntów stawką najwyższą wyłącznie ze względu na posiadanie ich przez przedsiębiorcę Trybunał uznał jako nieproporcjonalne obciążenie podatkowe wskazując na odmienną sytuację: 

• podatników posiadających nieruchomości, ale niewykorzystujących i niemogących ich wykorzystać do prowadzenia działalności gospodarczej oraz
• podatników wykorzystujących posiadane nieruchomości do prowadzenia działalności gospodarczej.

Warto podkreślić, że pomimo, iż Trybunał rozpatrywał skargę konstytucyjną w odniesieniu do osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, to w sentencji orzeczenia Trybunału jest wprost mowa o „przedsiębiorcach lub innych podmiotach prowadzących działalność gospodarczą”. Dlatego wyrok ten może mieć znaczenie m.in. dla tych przedsiębiorców, który zmuszeni zostali do zawieszenia lub znaczącego ograniczenia działalności gospodarczej w związku z obostrzeniami epidemiologicznymi. Jednakże jak wynika z pierwszych komentarzy, włodarze największych miast w Polsce kwestionują możliwość stosowania przez spółki z wykładni przepisów podatkowych wyrażonej przez Trybunał Konstytucyjny.

2. Uchwała NSA w sprawie opodatkowania silosów

Pod koniec września 2021 r. Naczelny Sąd Administracyjny w poszerzonym, siedmioosobowym składzie wydał uchwałę o sygn. akt III FPS 1/21, która była wyczekiwana przez wielu podatników i ekspertów podatkowych. Dotyczy ona sposobu naliczenia podatku od obiektów budowlanych służących do przechowywania materiałów sypkich potocznie zwanych silosami. Zgodnie z wykładnią NSA zaprezentowaną we wspomnianej uchwale, obiekt budowlany, będący budowlą w rozumieniu ustawy Prawo budowlane może być dla celów opodatkowania podatkiem od nieruchomości uznany za budynek, jeżeli spełnia kryteria bycia budynkiem, wymienione w przepisach ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, a jego wyróżniającą cechą jest powierzchnia użytkowa. Innymi słowy NSA uznał, że obiekt budowlany będący budowlą na gruncie prawa budowlanego, może być budynkiem dla celów podatkowych.

Jednak zdaniem NSA obiekty budowlane przeznaczone do magazynowania materiałów sypkich, materiałów występujących w kawałkach, cieczy oraz gazu — dla celów podatkowych będą stanowiły budowlę, jeśli ich cechą charakterystyczną jest objętość a nie powierzchnia użytkowa.

Warto dodać, że stanowisko NSA wyrażone w przedmiotowej uchwale jest wiążące dla składów orzekających zarówno wojewódzkich sądów administracyjnych jak i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Jest to o tyle istotne, że szacuje się przy tym, iż w sądach administracyjnych na rozpatrzenie oczekuje w kolejce około 200 spraw, gdzie podatnicy kwestionują dotychczasowy sposób opodatkowania silosów jako budowli.

3. Zmiany przepisów regulujących zwolnienie podatkowe dla infrastruktury kolejowej

Ostatniego dnia listopada 2021 r. Prezydent podpisał nowelizację ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, która precyzuje zasady opodatkowania obiektów infrastruktury kolejowej oraz gruntów, na których jest ona zlokalizowana. Nowe przepisy, które weszły w życie od 1 stycznia 2022 r. znacząco ograniczą możliwości stosowania zwolnienia podatkowego dla infrastruktury kolejowej.

Do końca 2021 r. treść art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych umożliwiała zwolnienie z podatku również nieruchomości, które są udostępniane przewoźnikom kolejowym, nawet jeśli objęta zwolnieniem bocznica kolejowa jest własnością zakładów produkcyjnych, centrów logistycznych czy kopalni, a więc podmiotów, które nie prowadzą działalności kolejowej.

Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami, zwolnienie z podatku obejmuje tylko tę część nieruchomości kolejowych, która zajęta jest na prowadzenie działalności kolejowej. Zatem od początku 2022 r. zwolnienie podatkowe obejmuje już grunty, budynki i budowle wchodzące w skład infrastruktury kolejowej lub obiekty usługowe udostępniane przewoźnikom kolejowym, czy budynki i budowle wykorzystywane bezpośrednio do świadczenia usług związanych z obsługą podróżnych.

***

Miejmy nadzieję, że rok 2022 będzie spokojniejszy nie tylko dla podatników podatku od nieruchomości, ale dla nas wszystkich.

Łukasz Szatkowski
Menedżer Działu Podatków